Sa panahon ng pre-Hispanic, sa teritoryo na sinakop ng kasalukuyang Mexico Republic, at may isang sinaunang panahon na nagsimula pa noong 30 libong taon sa mga sinaunang panahong ito, ang magkakaibang mga pangkat ng tao na may iba't ibang antas ng pagsasama-sama sa sosyo-pulitikal at pag-unlad na pangkulturang nag-iisa hanggang sa panahon ng makipag-ugnay sa kulturang kastila.
Sa gitna ng mga ito ay magiging intermediate, kahit na hindi tinukoy, ang tinaguriang Oasisamérica. Ang mga naninirahan sa una ay mayroong "mataas na kultura" na ang maximum expression, sa entablado kaagad bago ang Pagsakop, ay ang Triple Alliance, na kilala rin bilang Empire of Moctezuma. Kaugnay nito, ang mga pangkat ng Arido-American - sa kabila ng pinagmulan ng isang mahusay na bahagi ng mga paglipat na, sa pangmatagalan, gagawing posible ang mga nakamit na Mesoamerican - nanatili sa isang mas mababang antas ng pag-unlad ng kultura at mas mababang mga antas sa mga tuntunin ng mga form ng samahan. nababahala ang sociopolitical. Ang Oasisamericans ay nagbago-bago sa pagitan ng dalawa pa, habang sila rin ang kanilang tagapamagitan. Sa madaling salita, sa oras ng pakikipag-ugnay, ang katutubong bansa ay isang multiethnic at multikultural na mosaic na may markang pagkakaiba sa pagitan ng mga bahagi nito. Gayunpaman, sa Mesoamerican super area ay mayroong isang pangkaraniwang substrate ng kultura. Ang isa sa mga katangiang nakilala ang isang mahusay na bahagi ng kanilang mga lipunan ay - bilang karagdagan sa pagkakaroon at paggamit ng caIendarios, isang uri ng samahan ng estado at iba`t ibang uri ng pagpaplano sa lunsod - ang paggawa ng mga talaan ng pictographic na naitala, bukod sa iba pa, mga aspeto ng relihiyosong-caIendric. , pampulitika-militar, divinatoryo, tributary, genealogical, cadastral at cartographic, na sa isang mahalagang paraan (sa ilang mga kaso) ay nagpatotoo sa isang malakas na kamalayan sa kasaysayan.
Ayon kay Alfonso Caso, ang tradisyong ito ay maaaring masubaybayan noong ika-7 o ika-8 siglo ng ating panahon, at ayon kay Luis Reyes na naka-link ito sa mga kuwadro na kuwadro, ceramic complex at pinturang dingding na hindi bababa sa dalawang libong taong gulang. Sa opinyon ni Kirchhoff, ang pangalawang impormasyon ay nagbibigay sa atin ng pagkakataong pagsamahin ang data ng arkeolohiko sa [larawan] nakalarawan o nakasulat.
Ang mga talaang Pictographic, isang natatanging katangian ng mataas na kultura ng Mesoamerican sa kontinente ngayon ng Amerika, ay nagpatuloy sa profusion sa panahon ng kolonyal, karaniwang bilang isang paraan ng pag-legitimize ng mga sinaunang pribilehiyo, pag-angkin sa mga lupain o hangganan, pagpapatunay ng mga linya ng lahi, at bilang isang tiyak na anyo ng mga alaala. ng mga serbisyong ibinigay sa Crown ng mga katutubong pamayanan at kanilang mga pinuno.
Sa anumang kaso, tulad ng binanggit ni Luis Reyes, ang pagkakaroon ng mga pictographic na patotoo sa panahon ng Colony ay nagpapakita ng malakas na mga ugat at sigla ng sistemang pagsulat ng India, na nagbago at umangkop ngunit nagpatuloy sa panahon ng kolonyal. Ipinapahiwatig din nito ang pagtanggap at kolonyal na pagkilala sa pagtutukoy ng kultura ng mga Indiano.
Bilang dokumentaryong pamana ng makasaysayang, ang mga patotoong ito ay nagsisilbing tulay, dahil paatras ay nag-uugnay sa amin sa mga tagagawa ng mga natirang arkeolohiko ngayon (kung ang mga kagamitang ito o nagpapataw ng mga napakalaking lugar) at pasulong, kasama ang mga kasalukuyang pangkat ng katutubo. Sa mga tuntunin ni Paul Kirchhoff, pinapayagan kaming pag-aralan ang Mesoamerican na makasaysayang proseso (sa isang malawak na kahulugan), upang subukan ang muling pagtatayo nito mula sa mga pinagmulan hanggang sa kasalukuyan. Sa layuning ito, kailangang pagsamahin ng mga arkeologo, istoryador at antropologo ang kanilang pagsisikap; bagaman mahalaga na idagdag iyon, mula 1521, para sa buong pagkaunawa nito, kinakailangang isaalang-alang ang mga Espanyol, at kalaunan, ayon sa kanilang sandali ng pagpasok sa lipunang kolonyal, mga Africa at Asyano.
Pinagsasama-sama ng proyekto ng Mesoamerican codices publishing ang mga pagsisikap ng maraming tao at institusyon. Ang huli ay ang National Institute of Anthropology and History, ang Benemérita University of Puebla, ang Center for Research and Higher Studies in Social Anthropology at ang General Archive ng Nation.
Sa pagtatapos ng proyektong ito, sa pamamagitan ng pag-aaral at paglalathala ng isang facsimile, ang pagligtas ng mga sumusunod na kolonyal na katutubong patotoo na pictographic ay ginawang posible:
Ang Tlatelolco Codex, na may panimulang pag-aaral ng guro na si Perla Valle, ay naglalarawan sa sitwasyong panlipunan, pampulitika at relihiyoso at ang paraan kung saan ipinasok ang bahaging katutubo na ito sa sumisilang na kolonyal na lipunan kung saan, sa malaking lawak, ginamit ang mga dating pormang pang-organisasyon. bago ang Columbian, lalo na sa aspetong pampulitika at pang-ekonomiya.
Ang Mapa ng Coatlichan, na pinag-aralan ng guro na si Luz María Mohar, dahil sa mga plastik na katangian nito, kahit na may ilang mga impluwensya sa Europa, ay maaaring isaalang-alang bilang isang halimbawa ng pagtitiyaga ng katutubong istilo at ng pag-aalala na makuha nang graphic ang mga lugar ng pag-areglo ng iba`t ibang mga yunit sociopolitical at ang kapaligiran na nakapalibot sa kanila.
Ang Yanhuitlán Codex, na pinag-aralan ng guro na si María Teresa Sepúlveda at Herrera, (na magkakasama na inilathala sa kauna-unahang pagkakataon, ang dalawang kilalang mga piraso nito), karaniwang tumutalakay sa mga pangyayari sa kasaysayan at pang-ekonomiya na naganap sa Yanhuitlán at ilang mga karatig bayan, sa maagang panahon ng kolonyal sa pagitan ng 1532 at 1556.
Ang Cozcatzín Codex, na may paunang pag-aaral ng guro na si Ana Rita Valero, isang isahan na halimbawa ng pampakay na pagkakaiba-iba ng mga kolonyal na code, ay mayroong nilalamang makasaysayang, talaangkanan, pang-ekonomiya at astronomikal-astrolohikal. Ito ay isang pangkaraniwang mapagkukunan ng Tenochca tulad ng ipinakita, bukod sa iba pang mga aspeto, ng detalyadong paglalarawan ng "digmaang sibil" sa pagitan ng Mexico: Tenochcas at Tlatelolcas, na may kapus-palad na pagtatapos para sa huli.
Ang mapa ng Cuauhtinchan bilang 4, na pinag-aralan ng guro na si Keiko Yoneda, ay marahil ang pinaka-European na kartograpikong representasyon ng rehiyon, isang pribilehiyong lugar ayon sa yaman ng mga kolonyal na pictographic na patotoo at dokumentaryo. Ang pangunahing layunin nito ay upang ituro ang mga hangganan sa pagitan ng Cuauhtinchan at ng sinaunang at magkadugtong na pre-Hispanic na mga manor, at ang lungsod ng Puebla de los Ángeles, pagkatapos ay umusbong. Ang paggawa ng materyal ng proyekto ng Mesoamerican codices edition, sulit na ipilit ito, ipinapakita ang kabutihan at pagiging epektibo ng pakikipagtulungan sa pagitan ng institusyon at ang pangangailangan para sa interdisiplinaryong gawain, para sa mabisang pagsagip ng nakasulat, memorya na piktograpiko at dokumentaryo, pangunahing para sa muling pagtatayo ng hinaharap ng isang mahusay na bahagi ng mga katutubong pangkat etniko na nakikilahok sa pagbuo ng lipunang kolonyal, na ang mga inapo ay kasalukuyang bumubuo ng mahalagang mga segment ng ating Mexico, sa kabutihang palad, tulad ng sa mga simula nito, pluri-etniko at multikultural.
Pinagmulan: Mexico sa Oras Blg. 8 Agosto-Setyembre 1995
